Thứ Ba, 22 tháng 4, 2014

Posted by nguyen | File under :

Tổ tiên chúng ta là Lạc Long Quân - Âu Cơ, sinh ra Vua Hùng và đồng bào ta trong bọc trứng. Còn nơi phát tích, định đô đầu tiên của nhà nước Văn Lang là xóm núi Thậm Thình (Việt Trì, Phú Thọ). "Chim có tổ, người có tông”, đã thành thông lệ truyền thống cứ vào đầu tháng Ba này, con dân đất Việt mọi miền Tổ quốc và cả bà con ta ở nước ngoài lại nô nức cùng nhau tìm về Phú Thọ để tham dự Quốc giỗ.



Ảnh: Hoàng Long
Mạch nguồn tuôn chảy
Trong thời gian diễn ra lễ hội, tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, TP. Việt Trì và các khu vực lân cận sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, thể dục thể thao, các chương trình nghệ thuật truyền thống phong phú và đặc sắc. Các hoạt động này được tổ chức theo hướng xã hội hóa nhằm thu hút cả cộng đồng chung tay tổ chức giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng, đồng thời để tiết kiệm chi cho ngân sách. Đặc biệt, giỗ Tổ Hùng Vương 2014 sẽ tạm dừng tiếp nhận các hồ sơ về kỷ lục hay lễ vật có kích thước kỷ lục.
Đất Tổ và giỗ Tổ luôn là những dấu mốc gợi lên trong tôi cũng như bao người một sự nao nao đợi chờ vào những ngày tháng Ba này. Trong các câu đối để dâng lên anh linh các Vua Hùng, tôi vẫn nhớ câu đối mà thi sĩ Tản Đà đã viết lên trong một lần về tham dự giỗ Tổ. Ngoài ngữ nghĩa, câu đối này toát lên cao nhất đó là sự đoàn kết đã có và cần có của giống nòi, xuyên suốt từ quá khứ, hiện tại và tương lai tiếp theo:
"Có tổ có tôn, có tôn có tổ, tôn tổ tổ tôn, tôn tổ cũ Còn non còn nước, còn nước còn non, nước non non nước, nước non nhà”
Không chỉ bây giờ mà ngay từ thời phong kiến, với các triều đại thì ngày giỗ Tổ các Vua Hùng cũng luôn được chú trọng. Hầu hết các thời kỳ, các triều đại phong kiến trong lịch sử của nước ta đều tiến hành tế lễ (Quốc lễ) vào tháng Ba âm lịch, thời gian tổ chức này đúng vào ngày giỗ của Kinh Dương Vương, Vua Hùng thứ nhất. Lễ hội thời đó được tổ chức 5 năm một lần, chọn năm chẵn mà tổ chức. Lễ hội được giao cho người dân làng Trung Nghĩa (làng Hy Cương, Chu Hóa) lo phẩm vật tế lễ, gọi là dân Trưởng tạo lễ. Lễ tế trong thời kỳ này được tiến cử tại Đền Thượng, chủ lễ là Quan tuần phủ đứng đầu tỉnh do nhà vua ủy nhiệm. Sau khi tiến hành Quốc lễ, đến lượt các làng xung quanh Đền Hùng tế lễ.
Từ thời Hậu Lê về trước, các triều đại đều quản lý Đền Hùng theo cách giao thẳng cho dân sở tại trông nom, sửa chữa, cúng bái. Để bù đắp trọng trách thiêng liêng và cao cả này, người dân ở đây được miễn nộp thuế 500 mẫu ruộng, miễn đóng sưu, miễn đi phu, đi lính. Niêm luật này được kéo dài tới thời "Người anh hùng áo vải” Quang Trung với những sắc chỉ được ghi rõ năm 1789.
Đến thời nhà Nguyễn, có chút ít sự thay đổi về quy định, nhưng tính tôn nghiêm về ngày giỗ Tổ cũng được nâng cao hơn. Lúc này, triều đình đứng ra trực tiếp tôn tạo các đền đài, lăng tẩm. Nhà vua giao Tuần phủ Phú Thọ tổ chức ngày giỗ Tổ với sự chỉ đạo của Bộ Lễ làm trước dân một ngày, tức tế vào ngày 10-3 âm lịch để hôm sau dân sở tại tế lễ theo ngày giỗ cũ (tức ngày 12-3 âm lịch).
Chủ tế thời này cũng là Tuần phủ Phú Thọ. Bồi tế, thông đạo tán, chấp sư là quan lại tỉnh Phú Thọ và huyện Lâm Thao. Kinh phí lấy từ hoa lợi phát canh 25 mẫu ruộng Đền và cấp cho 100 đồng bạc trắng. Định lệ 5 năm làm một hội lớn hay hội chính, lấy vào các năm chẵn. Thông qua vài con số liệt kê của lịch sử này để thấy, các thời kỳ xã hội Việt Nam dù thịnh hay suy, dù chiến tranh hay hòa bình, dù thiên tai hay được vụ thì việc giỗ Tổ luôn được chú trọng. Mọi người của mọi thời đại luôn luôn chú ý đến nơi phát tích, đến nguồn gốc giống nòi mình.
Nối tiếp những linh thiêng của ngày giỗ Tổ, trong thời kỳ Hồ Chí Minh, các bậc lãnh đạo kỳ tài có uy tín và đạo đức của chúng ta cũng luôn nhớ về cội nguồn. Năm 1946, thực dân Pháp bội ước, đất nước bước vào cuộc trường kỳ kháng chiến, với bộn bề khó khăn và lo toan nhưng giỗ Tổ năm ấy, thay mặt lãnh đạo cấp cao của nhà nước, cụ Huỳnh Thúc Kháng - Phó Chủ tịch nước lúc bấy giờ vẫn không quản ngại đường xa tìm lên Đền Hùng.
Trong ngày giỗ Tổ này, Cụ đã để lại một hành động rất cao quý mãi được sử sách cách mạng Việt Nam tạc ghi ấy là ngoài đồ cúng tế, Cụ còn đem lên đây một tấm bản đồ Việt Nam và một thanh kiếm báu để dâng tế. Đại diện dân tộc, Cụ đã cáo với tổ tiên về họa xâm lăng của ngoại xâm và quyết tâm chiến đấu của dân tộc. Thiêng liêng hơn nữa, ấy là ngày 18-9-1954, vị cha già kính yêu của chúng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi từ Đại Từ (Thái Nguyên) sang Đền Hùng, Người đã nghỉ một đêm tại Đền Giếng. Ngày 19-9-1954, Người đã gặp Đại đoàn quân Tiên phong (Sư đoàn 308) trước khi về tiếp quản Thủ đô. Tại đây, trong buổi gặp Người đã để lại câu nói để dạy các chiến sĩ cũng như tầng lớp cháu con kế tiếp sau này, nay còn tạc ghi trên bia đá: "Các vua Hùng đã có công dựng nước. Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước”.



Giỗ Tổ Hùng Vương là dịp các con dân đất Việt trở về với cội nguồn
Thành phố ngã ba sông
Đất tổ Phú Thọ có thành phố Việt Trì, lâu nay luôn được mệnh danh là "Thành phố ngã ba sông”, vì đây là nơi hợp long giữa hai con sông lớn: Sông Hồng và sông Lô. Có lẽ trong các miền đất Việt thì miền đất Tổ này luôn được Chủ tịch Hồ Chí Minh – Vị cha già anh minh của dân tộc chú ý đến nhiều nhất. Thời còn sống và lãnh đạo dân tộc, Bác Hồ đã nhiều lần lên đây. Những hình ảnh như Bác đọc văn bia ở Đền Hùng, nói chuyện với Đại đoàn quân Tiên phong, nói chuyện với nhân dân… đã trở thành những hình ảnh ghi đậm trong lịch sử dân tộc.
Tiếp nối sự quan tâm của Bác Hồ, chăm chút cho Đất Tổ của người Việt vươn lên luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm. Chẳng phải vậy mà ngay giữa năm 1962, trước khi đế quốc Mỹ thực hiện cuộc Chiến tranh phá hoại Miền Bắc 2 năm, giữa muôn vàn khó khăn nhưng Chính phủ ta vẫn quyết định thành lập Thành phố Việt Trì. Sau hơn 50 năm, từ một "thành phố của thời chiến” đến nay Việt Trì đã vươn lên với những sự phát triển riêng có và đáng ghi nhận. Trong định hướng quy hoạch tổng thể phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2020 của Chính phủ, Việt Trì được xác định là 1 trong 11 đô thị trung tâm của cả nước. Từ "thành phố thời chiến”, năm 2004 Việt Trì đã được công nhận đô thị loại II và quyết tâm trở thành đô thị loại I vào năm 2015.



Việt Trì đã đạt đủ các tiêu chí để trở thành đô thị loại 1 bên ngã ba sông
Năm nay, theo Sở VHTT&DL Phú Thọ sẽ có khoảng 3 triệu lượt người về tham gia giỗ Tổ. Theo kế hoạch, giỗ Tổ Hùng Vương Lễ hội Đền Hùng năm Giáp Ngọ 2014 do tỉnh tổ chức, sẽ được tổ chức trong 6 ngày (từ ngày 5 đến 10 tháng 3 âm lịch (ÂL) tức từ ngày 4 đến mùng 9-4 năm 2014. Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng của TP. Việt Trì diễn ra từ 7h ngày 5-3 ÂL (tức ngày 4-4-2014); Lễ giỗ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân bắt đầu từ 7-8h ngày 6-3 ÂL (tức ngày 5-4-2014); Lễ dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ từ 9h-10h30 phút ngày 6-3 ÂL (tức ngày 5-4-2014); Rước kiệu về Đền Hùng, thời gian từ 8h ngày 8-3 ÂL (tức ngày 7-4-2014) và Lễ giỗ Tổ Hùng Vương năm Giáp Ngọ-2014 thời gian tổ chức từ 7h ngày 10-3 ÂL (tức ngày 9-4-2014)…
Với những phát triển vượt bậc này, hàng năm vào ngày giỗ Tổ, Việt Trì đã mở rộng vòng tay để đón người dân đất Việt về dâng hương và gieo vào trong họ những tự hào với sự đổi thay. Những trục lộ đường như Hùng Vương, Nguyễn Tất Thành, Trần Phú đã thênh thênh xe cộ, nhà cửa; bên cạnh đó lại còn con đường Cao tốc Hà Nội – Lào Cai hứa hẹn những hanh thông nữa. Ngày 13-4-1959, nhân dịp về thăm công trường xây dựng khu công nghiệp Việt Trì, Bác Hồ đã căn dặn: "Đây là khu công nghiệp đầu tiên của nước ta. Xưa các vua Hùng đã chọn làm nơi đóng đô dựng nước. Nay ta xây dựng đất Tổ thành khu công nghiệp to lớn, cơ sở của CNXH. Từ đây ta bắt đầu cho công cuộc xây dựng to lớn của cả đất nước”. Lời căn dặn và mong mỏi của Bác sau gần 55 đã thành hiện thực. Những khu công nghiệp như Thụy Vân, Cụm công nghiệp Bạch Hạc và các khu công nghiệp vệ tinh như Đồng Lạng, Phú Hà, Tam Nông… đã đem đến cho Việt Trì những sức sống mới.
Để tiếp tục cho mình những sức bật, một sự phát triển, ngay từ đầu năm 2007, Thành phố Việt Trì đã được mở rộng thêm với 5 xã thuộc hai huyện Phù Ninh và Lâm Thao, đưa tổng số phường, xã của Thành phố lên 23 đơn vị hành chính. Tiến tới việc cán đích của đô thị loại I, Việt Trì đã tạo được cho mình những lợi thế. Các tiêu chí về kinh tế - xã hội, thu nhập bình quân đầu người, mức tăng trưởng kinh tế trung bình, mức tăng dân số, tỷ lệ hộ nghèo…, tính đến nay thành phố đều đã đạt và vượt.
Hiện nay, Việt Trì có 10/10 xã thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Sau 3 năm triển khai thực hiện, thành phố đã tập trung phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, xã hội và người dân thông qua các chương trình, phong trào cụ thể. Thành phố phấn đấu có 10 xã đạt và cơ bản đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2015.
Đơn Thương

0 nhận xét:

Đăng nhận xét