(HQ Online)- Thời Hùng Vương vẫn lung linh trong huyền sử Việt. Vua Hùng là một biểu tượng vừa hư vừa thực của cội nguồn dân tộc. Tục thờ Vua Hùng là biểu hiện của tinh thần đoàn kết, yêu nước và lòng tự hào dân tộc sâu xa. Phong tục tốt đẹp đó đã là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO công nhận, tôn vinh.
 Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của dân tộc Việt Nam là đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Ảnh: ST. Di sản quý báu của dân tộc Giáo sư Hà Văn Tấn nhận xét: “Không ở đâu trên trái đất này, có một dân tộc tin rằng có một mộ tổ chung, một ngôi đền tổ chung, để một ngày trong năm, hành hương về tưởng niệm như trường hợp Việt Nam”. Tục thờ cúng những cá nhân có công sáng lập (hoặc có công lớn trong thời sáng lập) ra quốc gia vốn phổ biến ở các nước Đông Á. Tuy nhiên, việc mở rộng quy mô, để toàn bộ cộng đồng tham gia vào nghi lễ này lại là điều không dễ gặp. Những hình thức tương tự tục thờ cúng Hùng Vương của người Việt có thể gặp tại Hàn Quốc với việc thờ các vua và hoàng hậu triều đại Joseon (1392 - 1910) trong không gian Tông Miếu thuộc vùng Jongmyo. Ở Nhật Bản cũng có tục thờ Thần Vũ Thiên Hoàng tại đền Kashiara thuộc tỉnh Nara. Tuy nhiên, suốt nhiều thế kỉ, việc hành lễ tại các quốc gia này chỉ bó hẹp trong phạm vi hoàng tộc. Tới cuối thế kỷ 19, thời Minh Trị, người dân mới được vào đền Kashiara để dâng tế. Tại Trung Quốc, Khổng giáo thờ Khổng tử và tục thờ Quan Công xuất hiện rất sớm trong dân gian, nhưng hai nhân vật này không được người dân Trung Quốc, cũng như các nhân vật được thờ ở Hàn Quốc, Nhật Bản, không được nhân dân ở các nước đó thờ như người Việt thờ Quốc tổ của mình. Theo Giáo sư Ngô Đức Thịnh, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia thì: “Việc nhân dân cùng tôn vinh một vị “cha chung” bắt nguồn ngay từ đặc thù lịch sử Việt Nam - thường xuyên phải chống ngoại xâm, các triều đại phong kiến luôn đề cao nhu cầu xây dựng một hệ tư tưởng - tín ngưỡng chung để làm nền móng cấu kết toàn dân tộc. Theo dòng lịch sử, bất cứ triều đại nào cũng phải đặt việc duy trì, gìn giữ tín ngưỡng thờ Quốc tổ lên hàng đầu”. Giáo sư - Viện sĩ Phan Huy Lê khẳng định: “Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của dân tộc Việt Nam là đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, trong đó, tín ngưỡng thờ Hùng Vương rất độc đáo có ý nghĩa sống động. Nó mang đậm tinh thần đoàn kết dân tộc. Trải qua bao cuộc chiến tranh, với những thăng trầm của lịch sử nhưng tín ngưỡng này không bị mai một mà ngược lại nó có sức lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống người Việt. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là di sản vô giá của dân tộc Việt Nam, xứng đáng được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”. Đúng 12h10 phút (giờ Paris) ngày 6-12-2012, tại kỳ họp thứ 7 Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra ở Pháp, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Để lễ hội đền Hùng thiêng liêng và đẹp hơn Bàn về phát triển văn hóa, bà Katherine Muller-Marin, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam nêu ý kiến: “Bằng cách công nhận và tăng cường đầu tư cho văn hóa như là một ngành (di sản và tài sản văn hóa) hay là một quá trình (các chính sách phát triển và chương trình hành động phù hợp về văn hóa) đất nước có thể xác định được các yêu cầu ngày một thay đổi của thực tiễn, đặc biệt là đối phó được với nhiều thách thức liên quan tới phát triển con người, như gia tăng sự bất bình đẳng” (Bài phát biểu trên diễn đàn “Tuần lễ Văn hóa và Phát triển tại Việt Nam” tổ chức tại Hà Nội từ ngày 5 đến 9-3-2012). Để lễ hội đền Hùng thiêng liêng và đẹp hơn, để lòng yêu nước được nâng cao, để khối đoàn kết dân tộc ngày càng được củng cố thêm, để những di sản trên vùng Đất Tổ đã được tôn vinh càng được bảo tồn và tỏa sáng hơn, cần sự chung tay góp sức từ ý thức trân trọng của mỗi cá nhân cũng như các cơ quan hữu trách. Điều quan trọng rằng dù đây là quốc lễ nhưng yếu tố gốc của tín ngưỡng này cũng phải được bảo tồn, để bảo đảm hội đền Hùng, ngày giỗ Tổ vừa là quốc lễ vừa mang tính dân gian, là ngày hội của dân gian nhưng cũng là ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh những điều đó khi đến dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng ngày 5-4 vừa qua. Tại Đền thờ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng viết: “Thời đại Hùng Vương đã mở đầu cho lịch sử phát triển rực rỡ của dân tộc Việt Nam. Chúng ta nguyện mãi mãi giữ gìn và phát huy những giá trị thiêng liêng của Tổ tiên và những di sản văn hóa quý báu của dân tộc. Nguyện thực hiện lời căn dặn của Bác Hồ: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước"; phấn đấu xây dựng Tổ quốc Việt Nam ngày càng giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; nhà nhà ấm no, người người hạnh phúc”. Ngữ Thiên |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét